การจัดประสบการณ์โดยใช้วรรณกรรมเป็นฐาน (1)

การจัดประสบการณ์โดยใช้วรรณกรรมเป็นฐาน (1)

เขียนโดย นฤมล เนียมหอม

การจัดประสบการณ์สำหรับเด็กปฐมวัยโดยใช้วรรณกรรมเป็นฐาน (1)

การจัดประสบการณ์สำหรับเด็กปฐมวัยโดยใช้วรรณกรรมเป็นฐานเป็นนวัตกรรมด้านการจัดกระบวนการเรียนรู้สำหรับเด็กอายุ 3-5 ปี มีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างนิสัยรักการอ่านให้แก่เด็กปฐมวัย อีกทั้งยังเอื้อให้เด็กมีเจตคติที่ดีต่อการแสวงหาความรู้ ช่วยให้เด็กเรียนรู้ว่าการอ่านเป็นเรื่องที่สนุกสนาน มีแนวทางในการจัดประสบการณ์ ดังนี้

1. การจัดสภาพแวดล้อมและบรรยากาศให้เด็กแวดล้อมด้วยวรรณกรรมสำหรับเด็ก

2. การจัดหน่วยประสบการณ์วรรณกรรมสำหรับเด็ก

1. การจัดสภาพแวดล้อมและบรรยากาศให้เด็กแวดล้อมด้วยวรรณกรรมสำหรับเด็ก

1.1 จัดมุมหนังสือในห้องเรียน ซึ่งมีวรรณกรรมสำหรับเด็กที่หลากหลาย อย่างน้อย 10 เท่าของจำนวนเด็ก มีการเปลี่ยนแปลงหนังสือที่จัดแสดงไว้ให้สอดคล้องกับหน่วยการเรียนรู้ เด็กที่ได้อยู่ในห้องเรียนที่มีวรรณกรรมสำหรับเด็กที่มีคุณภาพมีแนวโน้มที่จะรักการอ่าน และการอ่านวรรณกรรมที่ดีจะกลายเป็นส่วนสำคัญของชีวิตในอนาคตของเด็ก อีกทั้งยังเป็นส่วนที่กระตุ้นให้เด็กมีความต้องการอ่านบ่อยครั้ง ซึ่งส่งผลต่อการประสบความสำเร็จในการเรียนในระดับที่สูงขึ้น

ตัวอย่างการจัดมุมหนังสือในห้องเรียนอนุบาล

1.2 อ่านหนังสือให้เด็กฟัง เป็นกิจกรรมที่ครูเลือกวรรณกรรมสำหรับเด็กที่ดีมาอ่านให้เด็กฟังอย่างน้อยวันละ 1 เล่ม ครูควรจัดให้มีช่วงเวลาเฉพาะสำหรับการอ่านออกเสียงให้เด็กฟัง (Story Time) กิจกรรมนี้อาจจะจัดเป็นกิจกรรมกลุ่มย่อยหรือจัดสำหรับเด็กกลุ่มใหญ่ก็ได้ โดยครูเลือกหนังสือที่เด็กสนใจมาอ่านให้เด็กฟัง ครูควรอ่านชื่อเรื่อง ชื่อผู้แต่ง ผู้วาดภาพประกอบ อ่านเนื้อเรื่องพร้อมกับชี้ข้อความขณะที่อ่าน เปิดโอกาสให้เด็กได้ถามคำถาม หรือสนทนาเกี่ยวกับตัวละคร หรือเรื่องราวในหนังสือ ครูอาจเชิญชวนให้เด็กคาดเดาเหตุการณ์ในเรื่องบ้าง และควรเตรียมข้อมูลที่ช่วยให้เด็กเข้าใจคำยากที่ปรากฏในเรื่อง ถามคำถามที่กระตุ้นให้เด็กคิดวิเคราะห์ และจัดกิจกรรมต่อเนื่องจากเรื่องที่อ่านให้เด็กเลือกทำตามความสนใจ เช่น เตรียมวัสดุอุปกรณ์ที่ปรากฏในเรื่องในเด็กได้เล่นสมมุติ เตรียมภาพให้เด็กได้เรียงลำดับเรื่องราว เป็นต้น

ช่วงเวลาที่ครูอ่านหนังสือให้เด็กฟังนี้ควรเป็นช่วงเวลาที่ทำให้เด็กรู้สึกอบอุ่น และมีความสุข ส่งเสริมปฏิสัมพันธ์ที่ดีระหว่างครูและเด็ก ครูควรอ่านหนังสือให้เด็กฟังทุกวันเพื่อช่วยให้เกิดทัศนคติที่ดีต่อการอ่าน และช่วยให้เด็กมีความรู้เกี่ยวกับการใช้หนังสือ การใช้สิ่งชี้แนะในการคาดคะเนและตรวจสอบการคาดคะเน

ครูอ่านหนังสือให้เด็กทั้งห้องฟังในช่วงเวลานิทาน

ครูอ่านหนังสือให้เด็กฟังเป็นกลุ่มย่อยตามที่เด็กสนใจ

ครูอ่านหนังสือให้เด็กฟังก่อนนอนพักผ่อนช่วงกลางวัน

เจ้าหน้าที่ห้องสมุดอ่านหนังสือให้เด็กฟัง

ผู้ใหญ่ที่มาที่ห้องเรียนอ่านหนังสือให้เด็กฟัง

1.3 จัดเวลาให้เด็กเลือกอ่านอย่างอิสระ เป็นกิจกรรมที่เปิดโอกาสให้เด็กเลือกอ่านตามความสนใจ สื่อที่ใช้ในการอ่านอาจเป็นหนังสือประเภทต่างๆ คำคล้องจอง เนื้อเพลง หรือสื่อต่างๆ เช่น ป้ายข้อตกลงต่างๆ ในห้องเรียน ป้ายประกาศเตือนความจำ คำแนะนำในการใช้และเก็บของเล่น คำขวัญ คำคล้องจองประจำมุม ป้ายสำรวจชื่อเด็กที่มาโรงเรียน ป้ายแบ่งหน้าที่รับผิดชอบ ป้ายอวยพรวันเกิด รายการอาหารและของว่างประจำวัน ปฏิทิน รายงานอากาศประจำวัน และป้ายอวยพรวันเกิดเพื่อน เป็นต้น

ครูควรจัดให้เด็กมีเวลาเลือกอ่านอย่างอิสระตามความสนใจ และอาจจัดทำบันทึกการอ่านของเด็ก โดยการให้เด็กเล่าหรือพูดคุยเรื่องที่อ่านให้ครูหรือเพื่อนฟัง ครูช่วยบันทึกสิ่งที่เด็กอ่าน หรืออาจให้เด็กจดชื่อหนังสือที่ตนอ่านลงในสมุดบันทึก

เด็กเลือกอ่านอย่างอิสระจากสื่อที่หลากหลาย ในบรรยากาศที่มีความสุข

1.5 จัดกิจกรรมวางทุกงาน อ่านทุกคน ครูจัดให้มีช่วงเวลาเฉพาะที่เด็กทุกคนรวมทั้งครูเลือกหนังสือมาอ่านตามลำพัง ช่วงเวลานี้เด็กจะได้เลือกหนังสือที่ตนชื่นชอบหรือสนใจมาอ่าน กิจกรรมนี้ใช้เวลาประมาณ 5-10 นาทีต่อวัน เป็นเวลาที่เด็กมีอิสระในการเลือกอ่านโดยครูไม่ต้องมอบหมายงานต่อเนื่องจากการอ่านให้เด็กทำ

เด็กและครูเลือกหนังสือที่ตนสนใจมาอ่านในกิจกรรมวางทุกงาน อ่านทุกคน

1.5 จัดกิจกรรมต่อเนื่องจากวรรณกรรม ครูเลือกวรรณกรรมสำหรับเด็กที่สัมพันธ์กับสาระที่ควรเรียนรู้ของหน่วยการเรียนรู้มาอ่านให้เด็กฟัง ออกแบบกิจกรรมให้เด็กได้เรียนรู้จากการลงมือกระทำอย่างสอดคล้องกับวรรณกรรมที่อ่าน